هر آنچه باید درباره آزادسازی مدرک کارشناسی مطابق قوانین سال 1403 بدانید.

بر طبق برخی شرایط و قوانین وزارت علوم، آزادسازی مدرک کارشناسی فقط از طریق سامانه جامع امور دانشجویی (سجاد) امکان پذیر بوده است و این امر منوط به انجام دو کار می باشد. اولا متقاضی تمام بدهی خود را به صندوق رفاه دانشجویی بازپرداخت کند و برگه تسویه کامل  خود را دریافت کند. دوما متقاضی بایستی بر اساس شرایط خود و انتخاب یکی از 7 گزینه موجود در این سامانه تعهد خدمتی خود را لغو کند. این گزینه ها شامل حکم بازنشستگی، انجام کار، نامه عدم کاریابی، پرداخت و غبره می باشد. تیم مشاورین موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت در این مقاله تلاش می کنند تا شما عزیزان را با کلیه شرایط و نیز مراحل آزادسازی مدرک دانشگاهی آشنا کنند.

هدف از آزادسازی مدرک کارشناسی چیست؟

آزادسازی مدرک کارشناسی عمدتا با توجه به دو هدف کلی تحصیل و یا کار در خارج از کشور انجام می پذیرد. چرا که اصولا از شرایط لازم برای اخذ ویزای کاری مثل ویزای جستجوی کار آلمان و نیز ویزای تحصیلی مثل ویزای تحصیلی آلمان این است که تهیه مدرک تحصیلی (کارنامه و نیز دانشنامه) معتبر می باشد. بنابراین دانش آموختگان دانشگاه های دولتی که قصد مهاجرت تحصیلی در سال 2021 را دارند برای آزادسازی مدرک خود بایستی وارد عمل شوند. آنها برای شروع این پروسه بایستی از طریق سامانه جامع امور دانشجویی به نشانی اینترنتی (portal.saorg.ir) عمل کرده و حتما و حتما 3 مرحله اصلی زیر را مدنظر خودشان قرار دهند:

اما تعهد خدمتی یا همان تعهد آموزش رایگان تعهدی است که صرفا بر عهده فارغ التحصیلان از دانشگاه های دولتی بوده فلذا صدور مدرک آنها (ریزنمرات و دانشنامه) منوط به لغو این تعهد می باشد. تعهدی که فقط امکان لغو آن از 7 طرق زیر میسر است:

روش ها	روش های لغو تعهد آموزش رایگان
روش 1	حکم بازنشستگی
روش 2	عدم توانایی کار
روش 3	برگه فوت متقاضی
روش 4	کمیسیون پزشکی
روش 5	انجام کار
روش 6	نامه عدم کاریابی
روش 7	پرداخت

چه کسانی مدرک خود را آزاد می‌کنند؟

آزادسازی مدرک تحصیلی معمولاً برای افرادی که از دانشگاه‌های دولتی فارغ‌التحصیل شده‌اند، انجام می‌شود. این افراد شامل موارد زیر هستند:

• فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های دولتی: دانشجویانی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده‌اند و به دنبال دریافت مدرک خود هستند، باید شرایط خاصی را برای آزادسازی مدرک رعایت کنند. این شرایط ممکن است شامل پرداخت هزینه یا ارائه مدارکی مانند نامه عدم کاریابی باشد.
• دانشجویانی که تعهدات کاری دارند: برخی از فارغ‌التحصیلان ممکن است به دلیل تعهدات کاری که در قبال تحصیل رایگان خود دارند، نتوانند به راحتی مدرک خود را آزاد کنند. این افراد باید یا تعهدات خود را انجام دهند یا هزینه تحصیل را به دولت پرداخت کنند تا بتوانند مدرک خود را دریافت کنند.
• افرادی که به دنبال مهاجرت هستند: بسیاری از افرادی که قصد مهاجرت دارند، به دنبال آزادسازی مدارک تحصیلی خود هستند تا بتوانند از آن‌ها در فرایند مهاجرتی خود بهره ببرند. در شرایط کنونی، مهم ترین دلیل برای آزادسازی مدرک را می توان مهاجرت عنوان کرد.

در برخی موارد، افرادی که هیچ سابقه بیمه‌ای ندارند نیز می‌توانند از طریق ارائه گواهی عدم کاریابی، مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند.

محدودیت‌های آزادسازی مدرک تحصیلی در مقطع کارشناسی

آزادسازی مدرک تحصیلی در مقطع کارشناسی با محدودیت‌هایی همراه است که دانشجویان باید به آن‌ها توجه کنند. این محدودیت‌ها شامل موارد زیر است:

• تعهدات خدمت: دانشجویانی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده‌اند، معمولاً باید به مدت مشخصی در یک شغل دولتی یا مرتبط با رشته تحصیلی خود کار کنند. در صورتی که این تعهدات انجام نشود، آزادسازی مدرک ممکن است با مشکل مواجه شود.
• مدت زمان انتظار: برای آزادسازی مدرک، معمولاً باید حداقل شش ماه از تاریخ صدور گواهی موقت فارغ‌التحصیلی گذشته باشد. این موضوع می‌تواند برای برخی از دانشجویان محدودیت ایجاد کند.
• هزینه‌های آزادسازی: آزادسازی مدرک تحصیلی معمولاً شامل هزینه‌هایی است که بسته به رشته و دانشگاه متفاوت است. این هزینه‌ها ممکن است برای برخی از دانشجویان بار مالی ایجاد کند.
• مدارک لازم: برای آزادسازی مدرک، دانشجویان باید مدارک خاصی را ارائه دهند، از جمله گواهی عدم کاریابی یا سوابق بیمه. عدم ارائه این مدارک می‌تواند مانع از آزادسازی مدرک شود.
• شرایط خاص دانشگاه‌ها: هر دانشگاه ممکن است شرایط خاص خود را برای آزادسازی مدرک داشته باشد که باید به آن‌ها توجه شود. این شرایط می‌تواند شامل الزامات اضافی یا مراحل خاصی باشد که باید طی شود.

با توجه به این محدودیت‌ها، دانشجویان باید قبل از اقدام به آزادسازی مدرک تحصیلی خود، اطلاعات لازم را جمع‌آوری کرده و شرایط را به دقت بررسی کنند. به همین دلیل باید به این نکته توجه ویژه داشت که در شرایط کنونی، افراد محدودیت های زیادی نیز خواهند داشت و آزادسازی مدرک تحصیلی به سادگی نیز ممکن نمی شود.

هزینه های آزادسازی مدرک کارشناسی

افرادی که به صورت رایگان تحصیل کرده باشند، باید مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند. هزینه هایی که برای آزادسازی مدرک تحصیلی باید پرداخت کرد، هر سال بروز رسانی می شود. به همین دلیل هرچه فرد سریع تر مدرک خود را آزاد کند، می تواند هزینه کمتری را در این رابطه پرداخت کند. جدول زیر، هزینه های بروز شده آزادسازی مدرک کارشناسی به ریال را نشان می دهد:

گروه آموزشی	هزینه هر ترم به ریال	هزینه هر واحد به ریال
علوم پایه	63748800	5312400
هنر	86096800	7174733
فنی مهندسی	70265600	5855467

برای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، هزینه های معافیت مدرک کارشناسی در حدود 15 میلیون تومان برای هر سال تحصیلی است. دانشجویان باید با مراجعه به سامانه سجاد مدرک خود را آزاد کنند.

مدارک مورد نیاز برای آزادسازی مدرک کارشناسی

افرادی که می خواهند مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند، باید مدارک مشخصی را برای دریافت مدرک خود ارائه کنند. مهم ترین مدارکی که باید ارائه شوند عبارتند از:

• اصل و فتوکپی گواهی موقت تحصیلی که فرد از دانشگاه دریافت کرده.
• اصل و فتوکپی شناسنامه دانشجو
• اصل و فتوکپی کارت ملی
• سابقه بیمه (در صورت وجود)
• نامه کاریابی و تاییده اداره کار مرکز استان (در صورت وجود)
• ارائه حکم بازنشستگی (در صورت وجود)
• ارائه مدرک از کار افتادگی (در صورت وجود)
• تمامی آقایان باید کارت معافیت یا پایان خدمت خود را ارائه کنند.

شرایط آزادسازی مدرک کارشناسی چیست؟

برای آزادسازی مدرک کارشناسی متقاضیان (دانش آموختگان) با توجه به دانشگاه محل تحصیل خود بایستی شیوه درخواست خود را تعیین کنند. مثلا دانش آموختگان از دانشگاه دولتی برای انجام عملیات آزادسازی مدرک خود بایستی به سامانه ای موسوم به سامانه اینترنتی سجاد (سازمان جامع امور دانشجویی) مراجعه نموده و پس از طی مراحل زیر اقدام به آزادسازی نمایند:

• واریز بدهی به صندوق رفاه دانشجویی و تسویه حساب کامل با دانشگاه
• ثبت نام در سامانه سجاد و در ادامه اخذ کد رهگیری
• تکمیل فرم های مربوطه و ارسال اسکن مدارک
• انتخاب شیوه لغو تعهد آموزش رایگان
• آزادسازی مدرک و دریافت دانشنامه

اما فرآیند آزادسازی مدرک کارشناسی دانش آموختگان دانشگاه آزاد به مراتب آسانتر و راحتتر بوده چرا که آنها مرحله ای به نام مرحله تعهد لغو آموزش رایگان مداشته و برای اخذ دانشنامه و ریز نمرات خود مستقیما به اداره امور فارغ التحصیلان رفته و برای تایید ترجمه این مدارک نیز به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد واقع در تهران، انتهای بزرگراه شهید ستاری (شمال)، میدان دانشگاه، بلوار شهدای حصارک، سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی مراجعه می کنند.

آزادسازی مدرک کارشناسی از طریق عدم کاریابی

در صورتی که فرد مدرک تحصیلی خود را به دست آورده باشد ولی در یک حوزه مرتبط مشغول به کار نباشد، می تواند درخواست آزادسازی مدرک خود را ارسال کند. فرد باید به مرکز استان محل سکونت خود مراجعه کند. اداره مرکز استان هماهنگی های لازم را در این رابطه با دانشگاه انجام می دهد.

• فرد باید حداقل 6 ماه قبل تر درخواست خود را برای کاریابی ثبت کرده باشد و کاری برای او پیدا نشده باشد.
• در صورتی که موسسه کاریابی دولتی وجود ندارد، باید در موسسه کاریابی خصوصی درخواست کرد.
• فرد باید حداقل 1 سال قبل تر فارغ التحصیل شده باشد.
• فارغ التحصیلان مرد باید کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی داشته باشند.
• متقاضی نباید مشغول تحصیل در مقاطع بالاتر باشد
• در صورتی که فرد سابقه بیمه در شرکت های خصوصی یا دولتی را داشته باشد، امکان استفاده از این روش را نخواهد داشت.

مدت زمان آزادسازی مدرک کارشناسی

نهایتا پس از پایان فرآیند لغو تعهد آموزش رایگان، نتیجه کار توسط سامانه سجاد به صورت پیامکی به متقاضی ارسال می شود. متقاضی نیز از برگه تایید لغو تعهدی خود پرینت گرفته و آنرا در همان روز تحویل دانشنامه کارشناسی به مدیریت آموزشی ارائه می کند. ضمنا عزیزان به این نکته مهم نیز توجه داشته باشند که کل پروسه آزادسازی مدارک آکادمیک و اخذ دانشنامه چه کارشناسی و چه کارشناسی ارشد نهایتا 15 روز کاری طول می کشد. روش تحصیل در اروپا بهترین شیوه اخذ اقامت اروپایی در سال 2025 می باشد. عزیزان به منظور دریافت مشاوره های رایگان درباره مهاجرت تحصیلی و یا مهاجرت کاری به اروپا می توانند با تیم مشاورین موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت در تماس باشند.

سوالات مکرر درباب آزادسازی مدرک کارشناسی

مطمئنا هموطنان زیادی هستند که به دلیل تمایلشان به مهاجرت کاری یا تحصیلی نیازمند آزادسازی مدرک خود می باشند و سوالات زیادی هم در این مورد دارند. سوالاتی که ممکن است ذهن این عزیزان را به خود مشغول کند و ما در این بخش به بررسی و پاسخگوئی به برخی از مهمترین این سوالات می پردازیم:

• فارغ التحصیلان از دانشگاه های دولتی چگونه می توانند مدرک کارشناسی خود را آزاد کنند؟ آنها این کار را از طریق لغو تعهد آموزش رایگان در سامانه جامع امور دانشجویی یا سامانه سجاد انجام می دهند.
• فارغ التحصیلان از دانشگاه های آزاد چگونه می توانند مدرک کارشناسی خود را آزاد کنند؟ این دسته از متقاضیان بایستی به اداره امور فارغ التحصیلان و در ادامه برای تایید مدارکشان به سازمان مرکزی مراجعه نمایند.
• آیا برای آزادسازی مدرک کارشناسی داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت الزامی است؟ بله، داشتن این کارت برای متقاضیان الزامی است.
• روش عدم کاریابی برای لغو تعهد آموزش رایگان چیست؟ این روش مختص دانش آموختگان از دانشگاه سراسری است که سابقه کاری همراه با بیمه ندارند.
• نهایت مدت زمان آزادسازی و صدور دانشنامه از طریق سامانه سجاد چند روز است؟ این کار نهایتا 15 روز طول می کشد.